In 1986 werd door Ruud Westerkamp in Roosendaal het Centrum voor Natuurlijke Gezondheidsontwikkeling opgericht, het CNGOHet CNGO bestond uit verschillende pijlers. Naast therapie, coachen, fitness en lessen in ‘Tai Chi’ had het CNGO ook een Academie voor Chi Therapie. In 1987 is daaruit de BOCAM opleiding gestart. De BOCAM was toen een driejarige beroepsopleiding voor gezondheidscoach, bewegingsdocent en therapeut op basis van TCM en de Chinese Natuurfilosofie.Het doel van het CNGO en de BOCAM opleiding is om gezondheid en welzijn te bevorderen door het gebruik van de principes van deze natuurfilosofie en met toepassing van alle methoden van TCM in combinatie met Westerse inzichten en kunde.
TCM staat voor Traditional Chinese Medicine, in Nederlands TCG, Traditionele Chinese Geneeswijze. TCM is erkend door de WHO van de Verenigde Naties. TCM bestaat uit Acupunctuur, Tuina/Anmo, Chi Kung / Qigong en Tai Chi Chuan / Taijiquan, Voedings- en Kruidenleer. Allen zijn toepassingen van dezelfde filosofie en gezondheidsleer. In het oude China was de ‘tai chi meester’ daarom ook vaak de heelmeester van het dorp!
Achtergrond oprichter Ruud Westerkamp
Ruud heeft TCM gestudeerd op de TCM-Universiteit van Beijing. Daarnaast was hij een van de voornaamste leerlingen van Tai Chi Chuan meester Chi Kiang Tao die op zijn beurt leerling was van Cheng Man Ching, de meester die de ‘Tai Chi’ naar het Westen heeft gebracht. Chi Kiang Tao was naast meester in Tai Chi Chuan ook doctor in de TCM. Volgens de principes van de natuurfilosofie heeft hij de Tai Chi Chuan Yangvorm ingepast binnen de TCM en tevens geschikter gemaakt voor de Westerse mens.
Geschiedenis, met officiële erkenning van de Chinese regering
In 1990 stuurde de Chinese regering een delegatie naar Nederland en België om het TCM peil te bestuderen. De afvaardiging stond onder leiding van professor Chen Xiao Wu, hoofd van de TCM Universiteit van Beijing.
Hij bezocht het Centrum voor Natuurlijke Gezondheid Ontwikkeling en was enthousiast over wat hij zag. Hij werd vrolijk toen hij een groep mensen Tai Chi Chuan zag beoefenen. In de praktijk herkende hij de Chinese massage ‘Anmo Tuina’ en acupunctuur. In het fitness gedeelte van het CNGO zag hij de ademhalingsoefeningen ‘Qigong’. Vol ontzag vertelde hij dat dit het eerste centrum in Europa was dat begreep wat authentieke TCM inhield. Tijdens zijn verblijf kwam de professor met zijn gevolg meerdere dagen terug om onze werkwijze te bestuderen. Vooral onze visie over hoe je Oost en West kunt combineren viel in de smaak. Op zijn laatste dag in Nederland nodigde hij Ruud uit om met zijn topstudenten naar Beijing te komen.
In juni 1992 reisden dertig studenten naar Beijing voor een stage van vier weken in het Sino Japan Friendship ziekenhuis in Beijing. Een stage in Acupunctuur, Qi Gong en Tuina. (in de oude schrijfwijze wordt qigong als chi kung geschreven).
Professor Chen Xiao Wu was inmiddels directeur geworden van dit ziekenhuis en was tevens voorzitter van de afdeling acupunctuur van de WHO.
Officiële erkenning van de Chinese regering
Het Sino Japanese Friendship Hospital is een modern ziekenhuis met twee vleugels: een Westerse en een Oosterse vleugel. In dit hospitaal is er geen strijd tussen Oost en West maar gaat het om de samenwerking.
Patiënten komen eerst in een diagnostisch gedeelte en van daaruit wordt je naar één of beide vleugels gestuurd.
In dit ziekenhuis volgden de studenten een stage van vier weken, zeven dagen per week, in Acupunctuur, Qi Gong en Tuina. De avonduren (en een aantal nachturen) werden besteed aan les in Tai Chi Chuan en om de drie boeken te bestuderen die het ziekenhuis had verstrekt..
Aan het einde van deze stage werden Ruud en de studenten verrast op een bijzonder ceremonieel diner uit de Qing dynastie aangeboden door de voltallige directie van het ziekenhuis.
Ruud ontving tijdens dit diner van professor Chen Xiao Wu namens de regering en als zevende in de wereld, de titel van ‘special adviser’.
Vanaf die tijd mocht hij zich ‘Doctor in de Traditionele Chinese Geneeswijzen noemen en de TCM ook namens de regering buiten China verspreiden.
In de latere jaren zijn er op de kruidenafdeling van het ziekenhuis voor de BOCAM opleiding speciale Yin en Yang-, 3 krachten- (San-TI) en 5 elementen (Wuxing) kuren ontwikkeld.
Van 1992 tot 2022
Vanaf de oprichting tot aan 1996 was de BOCAM de snelst groeiende opleiding in Nederland in het zogenaamde ‘alternatieve circuit’. Al in 1992 waren er drie lesgroepen in het CNGO in Roosendaal en 3 lesgroepen op een huurlocatie in Utrecht.
In Roosendaal ontstonden er daarnaast specialisatie opleidingen van 2 jaar voor BOCAM Acupuncturist; voor BOCAM Tai Chi Chuan docent en voor BOCAM Bedrijfswelness trainer. Iedere lesgroep kende 16 tot 20 leerlingen.
De meeste gediplomeerden sloten zich aan bij de beroepsvereniging ZHONG.
Daarnaast gelukte het BOCAM als eerste opleiding om met een zorgverzekeraar (De Zwolsche Algemene) een overeenkomst te sluiten voor volledige vergoeding van Bocam therapie.
Vanaf 2000 is de BOCAM opleiding in Tilburg doorgegaan. Daarbij was Ruud vanaf 2005 weer een van de reguliere hoofddocenten. Tot 2011 was Ruud docent en werd daarna adviseur en gastdocent tot aan zijn dood op 21 januari 2019.
2010 Namens Bocam neemt docent Ruud Westerkamp deel aan de NEN commissie Voeding & Zorg in Nederland (Nederlandse Normcommissie TC/249).
Zijn inbreng: TCM toegepast zoals in BOCAM kan een enorme positieve steun zijn voor de preventieve gezondheidszorg in Nederland. Het is een noodzakelijke weg om de kosten van de gezondheidszorg ook in de toekomst beheersbaar te houden. Positieve reacties van de commissie die onder de indruk is.
2010: Ruud Westerkamp is uitgenodigd en spreekt op het internationaal TCM congres in Chengdu, China.
Vanuit de NEN commissie neemt Ruud deel aan “The 3rd International Conference on the Modernization of Traditional Chinese Medicine”. Op 25 en 26 november in Chengdu China.
De lezing die Ruud hier geeft, met de titel “TCM as solution for the Global Health Crisis”, wordt met veel enthousiasme door de deelnemers ontvangen.Feitelijk is deze lezing een vertaling van hoe BOCAM de TCM op klassieke wijze toepast en de versterkende gezondheidswaarde hiervan op zowel lichaam, emotie en geest.
Niet alleen curatief, maar vooral ook preventief kan de ‘klassieke TCM’ een oplossing zijn van de wereldwijde crisis in de gezondheidszorg.
2011: Ruud Westerkamp neemt deel aan “Tokyo Forum on International Standardization of Natural medicines” in Japan
Op uitnodiging heeft Ruud deelgenomen aan het congres op 17, 18 en 19 januari in Tokyo: “Tokyo Forum on International Standardization of Natural Medicines”. Ook de power point presentatie die hij op dit congres gaf werd enthousiast door de deelnemers ontvangen.
Enkele belangrijke principes van het BOCAM onderwijs, genoemd:
DE KERN VAN DE BOCAM OPLEIDING
Basisprincipes:
1. De opleiding gaat er van uit dat het waardevolle bezit gezondheid alleen ‘blijvend’ verkregen kan worden door er dagelijks mee bezig te zijn.
2. Alleen wat jezelf hebt kun je geven. Trainers of therapeuten behoren naar onze mening volledige mensen te zijn, die via eigen lichamelijke en geestelijke oefeningen met de bijbehorende studie een bepaald bewustzijnsniveau hebben bereikt. Van daaruit kan men de mogelijkheden die in iedere mens aanwezig zijn onderkennen.
3. Jezelf leren kennen, energieën leren herkennen en verrijken doe je vooral door voelen en oefenen. “Het verstand alleen zal het nooit weten” is een Chinese uitspraak (werkelijke kennis zit in het lichaam). Veelal wordt de TCM in Nederland op een Westerse wijze geleerd, d.w.z. vooral door theoretische studie. Grofweg kunnen we zeggen dat deze wijze van leren vooral gebruikt maakt van de linkerhersenhelft, het analytische. De rechter hersenhelft heeft meer betrekking op het beeldende denken, meer het gevoel. BOCAM gaat er van uit dat voelen, m.a.w. ervaringsleren, essentieel is om kennis werkelijk eigen te maken en tot een goede beroepsuitoefening te komen. Ervaren door te voelen, proeven en vooral door dagelijks minimaal 90 minuten bewust te bewegen met voornamelijk Qi Gong en Taijiquan.
4. Bocamtherapie of bocamtraining is zowel preventief als curatief te gebruiken. Curatief is Bocamtherapie vooral geschikt voor cliënten met psychosomatische klachten (= 80% van huisartsenbezoek), die tevens bereid zijn zelf aan eigen gezondheid en geluk te werken.
5. Werkelijke genezing is zelfgenezing. Bij verstoring van de gezondheid zal de trainer noodhulp bieden, alsmede een programma voor zelfhulp en zelfgenezing voor de cliënt ontwikkelen op basis van de Bocam-diagnose (“Body-Mind Check Up”) en de Bocam-instrumenten.
6. Lichaam en geest zien we als een onlosmakende eenheid. Een teveel aan geestelijke spanning zal zich na verloop van tijd uiten in het lichaam. Om het natuurlijke genezingsproces op gang te brengen wordt er gewerkt met het ABC stappenplan.
A = Algehele ontspanning versterken van zowel lichaam als geest. Het fundament om te komen tot groei en genezing. De weg naar groei en genezing zit in ‘de natuur van de persoon’ opgesloten. Door ontspanning zal het ‘natuurlijke ik’ groeien en de juiste weg naar herstel en verbetering zich openbaren.
B = Bewust worden. Vanuit de ontspanning werken we aan een groeiend bewustzijn van de lichamelijke, emotionele en geestelijke beginsituatie. Na de training c.q. therapie zal de cliënt niet alleen vermindering of genezing van de klachten ervaren waarvoor hij/zij de therapie aanging, tevens zal men inzicht hebben gekregen in de oorzaak hiervan, waardoor herhaling in de toekomst wordt vermeden.
C = Controle over het denken. Door concentratie- en meditatie technieken leren we uit te voeren wat A en B ons hebben geleerd. Om te komen ‘waar we ook werkelijk willen zijn’
7. Een goede training/therapie behoort een op de cliënt afgestemd samenspel te zijn van diverse toepassingen van de Chinese Natuurfilosofie, de TCG en de Bocam-instrumenten.
Noot: Deze principes zijn afgeleid van het Taoïsme. We kunnen dan ook zeggen dat de Bocam een opleiding is waarin men zich op authentieke en traditionele Taoïstische wijze de kennis en kunde van de Chinese Natuurfilosofie en de Traditonele Chinese Geneeswijze eigen maakt die nodig is om tot een juiste beroepsuitoefening te komen.
BOCAM, juist in deze tijd.
Vanuit de Chinese natuurfilosofie zeggen we dat onze maatschappij steeds ‘Yang-er’ wordt. Dat wil zeggen dat er steeds meer een beroep wordt gedaan op ‘het hoofd’: op presteren, op ons logisch denkvermogen, op aanpassen aan wetten en regels, lid worden, op tijd komen, enzovoorts. Daarnaast toename van drukte en herrie; vervuiling van voedsel, lucht en aarde; alsmaar meer zittend hoofdwerk: studie, mobiel, laptop, netflix kijkenen ga zo maar door: een steeds toenemende informatiestroom; focus op technologische oplossingen; intensieve bebouwing; steeds meer straling; overal en altijd lamplicht en reclame-uitingen om maar wat te noemen.
Het Yin komt hiermee steeds meer in gedrang!
Chronische ziekten nemen toe; weerstand wordt minder; veel moeheid, geen innerlijke rust: stress, psychische problemen, agressie; armoede en honger, instellingen zitten vol, de gezondheidszorg kan het werk niet meer aan.
Juist in deze tijd zullen we, om kwaliteit van leven te kunnen behouden, genoodzaakt zijn om veel meer aandacht te besteden aan ons lichaam in plaats van de geest. Door het lichaam te voelen, oefenen en versterken.
Door bewust te genieten van voeding, bewegen, ademen en een vrolijke en heldere geest.
Wij zeggen: ‘De BOCAM trainer helpt je op weg maar jij doet het zelf’.
Vanaf 2023
Toen halverwege 2023 het CNGO failliet ging was een groep, overtuigd van de decennia-lange waarde van de BOCAM juist in deze tijd, bereid om de opleiding voort te zetten, onder leiding van Werner van Ipenburg en Ruud Tielsema, met nieuw elan op een nieuwe locatie, en met dezelfde docenten en inhoud. Alle docenten onderschrijven de principes en beginselen van BOCAM en leven die zelf in hun dagelijks leven: zij hebben allen de BOCAM opleiding jaren geleden zelf ondervonden en de meerwaarde daarvan onderkend, sommige al vanaf de start in 1996.
Wie doet er mee?
Door het lange bestaan en de effectiviteit van BOCAM training heeft de opleiding brede bekendheid gekregen in Nederland en België en is dat met name de laatste 10 jaar een zeer gemêleerd gezelschap geworden.
In leeftijd variërend van 24 tot 72 jaar. Met allerlei beroepen en achtergronden.
Sommigen met kennis van ‘Tai Chi’ of TCM maar velen blanco.
Aan de start verschijnen psychologen, fysiotherapeuten, huisartsen, en mensen uit verpleging en verzorging. Anderen die al een professionele school voor yoga, Tai Chi, of fitness hebben; of een bedrijf voor coachen; maar ook mensen met een ambacht, arbeiders, huismoeders/vaders of deelnemers puur uit interesse. Interesse in het Taoïsme, het Chinese volksdenken, of omdat ze via TCM in het verleden genezing hebben ervaren. Daarnaast zijn er ieder jaar enkele leerlingen die het eerste jaar uitdrukkelijk meedoen om chronische gezondheidsproblemen bij zichzelf te verminderen of te genezen.
Wat doen afgestudeerden?
Ook dat is zeer gevarieerd. Onze ervaring is dat iedereen die het diploma heeft behaald kennis en kunde gaat doorgeven. Je kunt niet anders. Mooie ervaringen worden nog mooier wanneer je ze kunt delen!
Van de afgestudeerden gebruikt ongeveer de helft BOCAM parttime.
Enkelen alleen voor familie, vrienden en kennissen. Anderen geven wekelijks lessen Qi Gong. Of workshops in meditatie, voedingsleer of massage; of verzorgen lezingen. Velen onderhouden een kleine BOCAM-praktijk voor therapie of coachen.
Anderen integreren het in hun werk (huisartsen, psychologen, fysiotherapeuten, trainers). Sommigen starten een bewegingsschool of gezondheidscentrum.
Enkelen kregen bijzonder gevarieerde beroepen zoals: ambtenaar bij de UWV voor re-integratie; werken in verslavingsklinieken, in revalidatiecentra of voor patiëntenverenigingen.
Stichting BOCAM Beroepsbelangen
Na afstuderen ontvang je automatisch een BOCAM Licentie uitgegeven door de beroepsvereniging Stichting BOCAM Beroepsbelangen (SBB).
Een actieve beroepsvereniging die de belangen van de BOCAM Therapeuten en Qigong en Taijiquan docenten behartigt. Kijk voor meer informatie over de SBB op https://www.bocambelangen.nl